Nederland wil in 2050 een volledig circulaire samenleving zijn; voor 2030 streeft de overheid naar 50 procent circulair. Dat is nodig om de klimaatdoelen van Parijs te halen. In een circulaire economie worden grondstoffen keer op keer opnieuw benut. Bestaande producten worden gerepareerd zodat ze langer in hun oorspronkelijke functie kunnen worden gebruikt. Maar ook daarna hoeven ze niet als afval te worden verbrand. Veel producten kunnen nog in een andere functie worden gebruikt, of onderdelen kunnen worden hergebruikt voor de reparatie van andere producten. Reparatie wordt dus steeds belangrijker.

Het belang van reparatievaardigheden
In de circulaire economie van de toekomst zal dan ook veel behoefte zijn aan mensen met reparatievaardigheden, mensen die kunnen werken met hun handen. Dit stelt de samenleving voor een behoorlijke uitdaging. Als er één activiteit de afgelopen decennia uit het dagelijks leven van de meeste mensen is verdwenen, dan is het wel repareren, knutselen, je spullen onderhouden. Welk kind houdt nog regelmatig zijn fiets schoon, plakt zelf zijn lekke band, zet met naald en draad het pootje van zijn knuffel weer vast, kan overweg met een soldeerbout, een naaimachine, een figuurzaag?

Steeds minder kinderen leren deze vaardigheden van hun ouders. En ook op school is nauwelijks meer aandacht voor maakonderwijs en werken met je handen. Leren op school is steeds meer synoniem geworden voor leren uit boeken, leren met je hoofd. Dat is jammer voor alle kinderen en jongeren – niet alleen voor diegenen die minder graag leren met hun hoofd. Want werken met je handen traint de fijne motoriek. Een reparatie uitvoeren stimuleert de creativiteit, dwingt iemand zich te concentreren en binnen bepaalde grenzen een oplossing te zoeken voor een probleem.

Repareren in het onderwijs
Hoog tijd dus om het aanleren van deze vaardigheden terug te brengen in het onderwijs! Daarom introduceren we met dit project een keuzevak Repareren voor het vmbo. We beginnen met dit onderwijsniveau omdat duurzaamheid hier al een kernaspect van het examenprogramma is. Ook sluit repareren naadloos aan bij het praktijkgerichte werken met echte vraagstukken waar het vmbo zo sterk in is.

Dit vak richt zich op jongeren van wie het aannemelijk is dat ze na hun schooltijd in maakberoepen terecht zullen komen. Het vak wil hen in een vroeg stadium laten kennismaken met repareren, zodat ze hun talent of belangstelling op tijd ontdekken en kunnen laten meewegen bij de keus voor een vervolgopleiding.