Wegwijzer

Een duurzaamheidscoördinator helpt om duurzaamheid echt onderdeel te maken van de hele school. Deze persoon brengt mensen samen, zorgt dat ideeën tot actie leiden en bewaakt dat duurzaamheid niet iets losstaands blijft, maar terugkomt in beleid, lessen en de schoolcultuur. Het is een verbindende rol tussen docenten, studenten, teamleiders en bestuur.
Niet iedereen heeft deze functietitel, maar veel scholen hebben wél iemand die dit werk doet. Juist zulke aanjagers maken het verschil bij het verankeren van duurzaam onderwijs in de praktijk.

Als duurzaamheidscoördinator wil je natuurlijk, net als wij, zoveel mogelijk mensen meekrijgen in onderwijsverduurzaming. Krachten en kennis bundelen helpt daarbij. Daarom een paar tips:
- Kijk naar wat er wel al gebeurt binnen je school en probeer hierbij aan te sluiten. Dit kan je bijvoorbeeld doen door de Sustainabul in te vullen.
- Zoek de samenwerking op met andere onderwijsprofessionals.
- Meedoen aan bijvoorbeeld de Duurzame Docent Verkiezing kan ervoor zorgen dat jouw instelling duurzaamheid serieuzer gaat nemen.

Duurzaamheid integreren kan op heel veel verschillende manieren. Doe meer inspiratie op via onze praktijkverhalen.

De SustainaBul helpt scholen om duurzaamheid stap voor stap onderdeel te maken van alles wat ze doen. Aan de hand van een vragenlijst ontdek je wat er binnen jouw instelling al gebeurt. Dat is vaak meer dan je denkt! Daarna zie je in één oogopslag op welke thema’s je al sterk staat en waar nog kansen liggen om verder te groeien. De uitkomsten bieden een helder startpunt om samen richting te geven aan duurzaam onderwijs.

We verwijzen vaak naar de SustainaBul, omdat dit een hele concrete manier is om aan de slag te gaan met duurzaamheid. Voor elke onderwijslaag is er een eigen SustainaBul, met een vragenlijst die laat zien waar jouw instelling al sterk in is en waar nog kansen liggen. Daarnaast heeft elke SustainaBul een eigen netwerk waarin duurzaamheidscoördinatoren kennis en ervaringen uitwisselen. Tijdens de bijeenkomsten van alle SustainaBuls ontmoet je anderen die met dezelfde thema’s bezig zijn en kun je samen verder groeien.
Naast deze uitwisseling binnen de netwerken kun je je ook individueel verder ontwikkelen. Op onze Academie voor Morgen vind je trainingen, cursussen en bijeenkomsten die aansluiten bij jouw rol als duurzaamheidscoördinator.

Op onze pagina Praktijkverhalen vind je verschillende voorbeelden uit elke onderwijslaag. Ontdek hoe anderen verduurzamen op verschillende thema’s.

Voor elke onderwijslaag (po, vo, mbo, ho, lerarenopleiders) beiden wij een netwerk. Dit is dé ontmoetingsplek voor iedereen die werkt of wil werken aan duurzaam onderwijs. In de netwerken wisselen we inspiratie en kennis uit, bespreken we actuele ontwikkelingen en organiseren we bijeenkomsten om samen verder te komen. Ook als je een vraag hebt of ergens tegenaan loopt, kun je bij het netwerk terecht.

Duurzaam onderwijs is toekomstbestendig onderwijs. Het draait niet alleen om kennis opdoen over duurzaamheid, maar het zorgt er ook voor dat leerlingen en studenten belangrijke vaardigheden en een kritische houding ontwikkelen. Dat doen ze (onder andere) door aan de slag te gaan met échte vraagstukken uit de samenleving. Zo zijn er scholen waar studenten onderzoeken hoe hun stagebedrijf energie kan besparen, of waar leerlingen samen met hun gemeente werken aan een groener plein.
Zulke projecten maken leren betekenisvol: leerlingen en studenten zien direct wat hun inzet oplevert. Dat vergroot hun motivatie en zelfvertrouwen en het maakt de samenhang tussen verschillende vakken zichtbaar. Ook docenten ervaren dat hun lessen meer samenhang en betekenis krijgen.

Kortom: duurzaam onderwijs bereidt leerlingen en studenten voor op de wereld van morgen. En het draagt bij aan het onderwijs als krachtige motor voor maatschappelijke verandering.

Door slim gebruik te maken van de kennis en ervaringen die er al zijn. Binnen Leren voor Morgen werken we aan uiteenlopende projecten en tools die scholen helpen om duurzaamheid stap voor stap te verankeren in hun onderwijs. Denk aan de SustainaBul voor een integrale aanpak, Sustainability Skills voor toekomstgerichte vaardigheden of Homo Florens voor de verbinding tussen economie, mens en natuur.
Ook praktische tools als Wikiwijs helpen je om duurzaamheid zichtbaar te maken in het curriculum. En wil je inspiratie opdoen of anderen ontmoeten? Bezoek dan eens een van onze evenementen, zoals de Week van het Economieonderwijs, het Duurzaamheidsfestival of het MBO Symposium: Duurzaam Denken & Doen.
Ontdek op onze Aan de slag-pagina welke projecten, tools en artikelen het beste bij jouw school passen.

De SustainaBul helpt scholen om duurzaamheid onderdeel te maken van alles wat ze doen. Aan de hand van een vragenlijst ontdek je wat er binnen jouw instelling al gebeurt en dat is vaak meer dan je denkt. Daarna zie je in één oogopslag op welke thema’s je al sterk staat en waar nog kansen liggen om verder te groeien.
Binnen de SustainaBul leren scholen bovendien van elkaar door elkaars aanpak te bekijken en ervaringen uit te wisselen. Zo krijg je niet alleen inzicht in je eigen voortgang, maar ook inspiratie om nieuwe stappen te zetten.

Draagvlak ontstaat als duurzaamheid geen project van één persoon is, maar iets van het hele team. Begin bij wat er al leeft binnen de school en bouw daarop voort. De Whole School Approach biedt handvatten om collega’s te betrekken en samen stap voor stap te werken aan een duurzame koers.
Een praktische manier om dat gesprek te voeren is het WSA-wegwijzer kaartspel. Met dit spel ontdek je samen welke thema’s binnen de WSA het meest aanspreken en waar de energie in het team zit. Het helpt om inzicht te krijgen in de verschillende perspectieven op duurzaamheid en om samen te bepalen waar jullie willen beginnen of verder in willen verdiepen.

Voor elke onderwijslaag (po, vo, mbo, ho, lerarenopleiders, leven lang ontwikkelen) bieden wij een netwerk. Dit is dé ontmoetingsplek voor iedereen die werkt aan duurzaam onderwijs. In de netwerken wisselen we inspiratie en kennis uit, bespreken we actuele ontwikkelingen en organiseren we bijeenkomsten om samen verder te komen. Ook als je een vraag hebt of ergens tegenaan loopt, kun je bij het netwerk terecht.

Omdat samenwerken het sleutelwoord is. Door je aan te sluiten bij Leren voor Morgen word je onderdeel van een beweging van bijna 150 organisaties die samen werken aan toekomstgericht onderwijs. We wisselen kennis met elkaar uit, brengen partners bij elkaar en ontwikkelen initiatieven die je in je eentje niet van de grond krijgt. Het netwerk helpt je ook om duurzame ontwikkeling stevig te verankeren in jouw onderwijsinstelling. En om daar draagvlak voor te vinden.

Tot slot: hoe meer leden, hoe sterker de gezamenlijke stem van het onderwijs in de transitie naar een duurzame samenleving. Door lid te worden van Leren voor Morgen draag je bij aan een brede verandering in het onderwijssysteem.

Duurzaam onderwijs draagt bij aan toekomstbestendige instellingen waarin leerlingen, studenten en medewerkers zich kunnen ontwikkelen in een gezonde en veerkrachtige omgeving. Het versterkt de maatschappelijke betekenis van onderwijs en helpt instellingen om voorbereid te zijn op de uitdagingen van morgen.
De Whole School Approach (WSA) biedt hierbij een helder kader. Deze integrale aanpak helpt bestuurders om duurzaamheid te verankeren in beleid, bedrijfsvoering, onderwijs en samenwerking met de omgeving. Zo ontstaat een stevige basis voor een duurzame strategie die de hele organisatie raakt.

Bij Leren voor Morgen gebruiken we daarvoor de Whole School Approach (WSA). Die aanpak helpt je om te verduurzamen op verschillende thema’s, zoals: bedrijfsvoering, gebouw en omgeving, curriculum, professionalisering en pedagogiek en didactiek. Door duurzaamheid zo breed en stapsgewijs aan te pakken, veranker je het ook stevig in de visie en strategie van je school.

De SustainaBul helpt instellingen om inzicht te krijgen in hun sterke punten en ontwikkelkansen. Zo zie je waar je staat en waar nog winst te behalen is.
Daarnaast laat De Staat van Duurzaam Onderwijs zien wat duurzaam onderwijs oplevert: meer werkgeluk, motivatie en betere leerprestaties. De resultaten en voorbeelden uit dit jaarlijkse onderzoek bieden inspiratie en richting voor de volgende stap binnen jouw instelling.

Binnen de netwerken van Leren voor Morgen (po, vo, mbo en ho) kom je in contact met bestuurders, schoolleiders en docenten die werken aan duurzaam onderwijs. Deze netwerken bieden ruimte om kennis te delen, inspiratie op te doen en samen te werken aan structurele verduurzaming van het onderwijs. Binnen de SustainaBul bezoeken instellingen elkaar regelmatig om ervaringen uit te wisselen en van elkaars aanpak te leren. Zo versterk je niet alleen je eigen beleid, maar draag je ook bij aan de ontwikkeling van duurzaam onderwijs in jouw onderwijslaag.

Als lid van Leren voor Morgen maak je deel uit van een groeiende beweging van bijna 150 organisaties die samen werken aan toekomstgericht onderwijs. Je bouwt mee aan beleid en projecten die het verschil maken, hebt directe toegang tot kennis en netwerken en kunt invloed uitoefenen op de koers van duurzaam onderwijs in Nederland. Lid worden versterkt niet alleen je eigen instelling, maar ook de gezamenlijke stem van het onderwijs in de transitie naar een duurzame samenleving.

Duurzaam onderwijs vraagt om samenwerking tussen onderwijs, overheid, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Binnen de coöperatie Leren voor Morgen werken bijna 150 partners samen aan toekomstgericht onderwijs voor een duurzame samenleving.
Ook als je niet in het onderwijs werkt, kun je hieraan bijdragen. Bijvoorbeeld door kennis te delen, beleid te versterken of samen projecten te ontwikkelen. In onze netwerken wissel je ervaringen uit met onderwijsprofessionals en andere partners rond thema’s als impactmanagement, transitieaanpak en duurzame ontwikkeling.
Voor organisaties is er bovendien de mogelijkheid om lid te worden van de coöperatie en actief bij te dragen aan gezamenlijke initiatieven. Zo brengen we onderwijs en samenleving dichter bij elkaar in de transitie naar duurzaamheid.

Via onze Academie voor Morgen verzamelen we aanbod voor de professionalisering van onderwijsprofessionals op het gebied van duurzaam onderwijs. Op dit platform bundelen we trainingen, cursussen en workshops van verschillende organisaties, waaronder leden van Leren voor Morgen.
Zo ontstaat één centrale plek waar onderwijsprofessionals inspiratie vinden om zich verder te ontwikkelen en waar aanbieders hun professionaliseringsaanbod zichtbaar kunnen maken.

Duurzaamheid is een onderwerp dat overal speelt, maar hoe je erover communiceert, maakt het verschil tussen mensen inspireren of juist weerstand oproepen. Hoe zorg je er dan voor dat deze belangrijk boodschap goed wordt gedeeld? Wij schreven een artikel met de beste strategieën hiervoor, relevant voor iedereen die praat of schrijft over duurzaamheid.

In veel van onze programma’s werken onderwijsinstellingen samen met bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties. Een goed voorbeeld is Sustainability Skills: een programma waarin beroepsonderwijs en bedrijfsleven samen onderzoeken welke duurzame vaardigheden nodig zijn voor de banen van de toekomst.
In regionale initiatieven brengen we samen in kaart welke vaardigheden belangrijk zijn en ontwikkelen we praktische oplossingen om die in het onderwijs én de praktijk te versterken.