Steeds meer jongeren, onderwijsprofessionals, werkgevers en beleidsmakers zien dan ook het belang van duurzaam onderwijs. Scholen zetten stappen in het curriculum, de pedagogisch-didactische aanpak, professionalisering van docenten, samenwerking met de omgeving én in de bedrijfsvoering. Tegelijkertijd zijn veel duurzaamheidsinitiatieven nog kwetsbaar. Dít is het moment om door te pakken en duurzaamheid structureel te verankeren in het onderwijs. 

Wat laat het rapport zien?
De Staat van het Duurzaam Onderwijs geeft een helder overzicht van hoe onderwijsinstellingen bezig zijn met duurzaamheid en waar kansen liggen voor verdere verankering. De belangrijkste bevindingen: 

Curriculum: In het funderend onderwijs blijkt uit diverse onderzoeken dat circa 20–25% van de scholen duurzaamheidskennis en -competenties in het curriculum integreert. Ook in het mbo en hoger onderwijs is hier aandacht voor, zowel in het kerncurriculum als in keuzedelen en minoren. 

Pedagogiek/didactiek: In het primair onderwijs kiest 74% van de leerkrachten voor de pedagogisch-didactische aanpak van buiten lesgeven, al betreft dit slechts 1,2% van de totale lestijd. In het mbo steeg de aandacht voor duurzame pedagogiek en didactiek bij SustainaBul-deelnemers met 11 procentpunt, naar 49%. 

Professionalisering: In het funderend onderwijs zijn veel initiatieven om (initiële) lerarenopleidingen en bijscholing op het gebied van duurzaamheid te versterken. In het mbo en hoger onderwijs zien we bij SustainaBul-deelnemers een toenemende inzet om de duurzaamheidskennis en -vaardigheden van hun onderwijzend personeel te vergroten. 

Samenwerking met de omgeving: Scholen zoeken actief de samenwerking met de wereld om hen heen, waarbij duurzaamheid een steeds grotere rol speelt. In het (v)mbo krijgt samenwerking vooral vorm via stages, en in het hoger onderwijs via onderzoeksopdrachten. De mate waarin duurzaamheid hierin een rol speelt, nam toe bij SustainaBul-deelnemers: met 6 procentpunt in het mbo en met 21 procentpunt in het hoger onderwijs. 

Gebouw en bedrijfsvoering: In het funderend onderwijs neemt meer dan de helft van de scholen energiebesparende maatregelen voor verwarming en verlichting. SustainaBul-deelnemers in het mbo behalen gemiddeld 63% van het totaal aantal punten op het thema duurzame bedrijfsvoering; in het hoger onderwijs is dat zelfs 70%.

Groei is nodig
De duurzaamheidsinitiatieven op scholen vinden wel vaak ad hoc plaats; als los project of dankzij enthousiaste individuen. Een duidelijke visie op basis van duurzaamheid is geen gemeengoed, en vaak is er weinig capaciteit om een visie uit te voeren. In vergelijking met andere Europese landen legt Nederland duurzaamheid relatief weinig vast in (wettelijke) kaders, richtlijnen, beleid of systemen.

Dit is hét moment om stappen te zetten
Actuele ontwikkelingen zoals de actualisatie van kerndoelen en eindexamentermen, het groeiende aanbod van duurzaam lesmateriaal en bijscholingsmogelijkheden, én de ondersteuningsstructuur voor scholen waar vanuit de overheid aan gewerkt wordt, bieden momentum en steun om duurzaamheid explicieter op de kaart te zetten en beter te verankeren in het onderwijs. Zo versterken we de beweging naar toekomstbestendig onderwijs.