Evelien Hoekman realiseerde in opdracht van Stichting Capital Amsterdam de website BeleggerUitlegger.nl om jongeren te interesseren voor economie en beleggen, en docenten te voorzien van lesmateriaal en -suggesties. Vergroening van het economieonderwijs en groen beleggen maken daarvan deel uit.
Evelien peilde de kennis van de aanwezigen aan de hand van stellingen zoals:
- Alle lesmethodes Economie besteden aandacht aan Groen Beleggen (onjuist)
- De Verenigde Naties hebben 17 doelen en die worden ook wel de SDG’s genoemd (juist)
- ESG staat voor Environmental Social Governance (juist)
- Er bestaat een groene AEX (juist)
- De Reclame Code Commissie vond de reclame van Shell: ‘Wij veranderen voor een schonere toekomst’ uiteindelijk misleidend (juist)
- De aandeelhoudersvergadering van de ING werd in 2023 verstoord door de Milieudefensie, de leden werden de zaal uitgedragen (onjuist)
‘Ik ben nog nooit de 17 SDG’s tegengekomen in een schoolboek, zeker niet in het economieonderwijs’, aldus Evelien. ‘Waarom hebben wij het hier niet over? We kunnen de leerlingen niet dwingen om iets leuk te vinden, maar we kunnen wel zaadjes planten. We kunnen ze opleiden om de wereld een beetje mooier te maken.’ Ze gaf suggesties om met de leerlingen in discussie te gaan. Bijvoorbeeld aan de hand van actueel nieuws, met daadwerkelijke opdrachten of met een quiz met vragen als bovenstaande. ‘Als we twintig procent van de vaste, oude lesmodellen die al decennialang hetzelfde zijn, eruit gooien en een gedeelte gedragseconomie toevoegen, dan kunnen we de dingen doen die we echt belangrijk vinden.’ Meer informatie is te vinden op BeleggerUitlegger.nl en bijvoorbeeld social media.
Workshop ‘van waarde zijn’
‘Wat als economie niet alleen ging over winst en verlies, maar ook over een gezondere planeet?’ Dat vroeg het economieteam van mbo Menso Alting zich vorig jaar af. Economiedocenten Jannick Jansen en Andre Roetman legden in de workshop ‘van waarde zijn’, hoe zij duurzaamheid implementeren in het economieonderwijs.
Mbo Menso Alting is een school met de christelijke identiteit. ‘Vanuit onze visie op rentmeesterschap over de aarde, hebben wij de opdracht om hier goed zorg voor te dragen. Rentmeesterschap heeft alles te maken met duurzaamheid’, aldus Jannick. ‘Daarom hebben wij een bewuste keuze gemaakt om hier in ons onderwijs aandacht aan te schenken.’ Andre legde uit hoe het in het mbo niet meer draait om het leren van de theorie, examens maken en diploma halen, maar dat er tegenwoordig gewerkt wordt met proeven van bekwaamheid. Studenten moeten hiermee laten zien hoe ze opgedane kennis tijdens hun stage in de praktijk toepassen. ‘We hebben de extra trajectlijn “duurzaamheid” in het leven geroepen’, vertelde hij. ‘Dat betekent dat de studenten moeten aantonen welke stappen ze hebben gezet op het gebied van duurzaamheid.’
Sustainable Delevopment Goals
De docenten focussen zich op vier SDG’s die aansluiten op de vakinhoud van het economieonderwijs.
SDG 8, Waardig werk en economische groei
SDG 10, Ongelijkheid verminderen
SDG 12, Verantwoorde consumptie en productie
SDG 13, Klimaatactie
Ter inspiratie bezocht het economieteam Kunststoffabriek RPP in Nieuwleusen. ‘Het bedrijf heeft duurzaamheid als prioriteit nummer 1’, vertelde Jannick. ‘Het gebouw is volledig duurzaam gebouwd, alles is hergebruikt. Het heeft vijf jaar langer geduurd voor het gebouw stond en twee miljoen extra gekost. Maar dit is hun visie, daar staan ze voor, dat vinden ze belangrijk. Het is een geweldige, inspirerende locatie die we een plek willen geven in het onderwijs. Daar kunnen we met werkbezoeken de studenten bewuster maken en interesseren voor het onderwerp.’ En dat is nodig, want het onderwerp duurzaamheid speelt helemaal niet bij de huidige studenten, zeiden Jannick en André. ‘Ze denken bij de term alleen aan zonnepanelen, afval scheiden en elektrisch rijden. Verder kom je niet.’
Pril stadium
Het gehele project om duurzaamheid in het economieonderwijs te brengen bevindt zich nog in een pril stadium, maar er zijn al wel mooie stappen gezet. ‘Studenten hebben een marktonderzoek gedaan bij het Leger des Heils in Meppel, om meer jongere klanten naar hun centrum te trekken. Ze adviseerden bijvoorbeeld om actief te worden op social media en de openingstijden aan te passen. Studenten vonden het een echt leuke opdracht en de opdrachtgever was tevreden.’ Tijdens een infoavond op school werden producten verkocht voor een Red een Kind. En voor World Vision wordt een Zipp-your-Lipactie georganiseerd. ‘Het draait allemaal om People Planet Profit’, zei Jannick. ‘Daarnaast gaan de studenten aan de slag bij hun stagebedrijf; ze onderzoeken bijvoorbeeld hoe die een duurzaamheidsslag kunnen maken.’
Reacties en tips workshopdeelnemers
Aan de workshop namen onder andere docenten van lerarenopleidingen uit Rotterdam en van Windesheim deel, evenals medewerkers van educatieadviesbureau Day for Change en ikcirculeer. De aanwezigen prezen de voortvarende en inspirerende aanpak van mbo Menso Alting. Daarnaast werden ideeën uitgewisseld:
- Ook social enterprises zijn aansprekend voor economiestudenten: een duurzaam initiatief op ondernemende manier in de wereld zetten, waarbij ze meteen winst maken. Vooral op circulair gebied kan dit lucratief zijn: afval van een ander als grondstof voor je eigen product gebruiken. Je voegt waarde toe waardoor je impact maakt en er is een grote markt voor: socialenterprise.nl
- Duurzaamheid op een stageadres kan heel breed zijn. Het gaat niet alleen over afval scheiden, maar over sociale en ecologische aspecten, over inkoop, proces, verkoop, logistiek en huisvesting. Day for Change heeft hier een tool voor, om het voor de mbo’er behapbaar te maken.
- Er zijn andere scholen die hiermee bezig zijn en lerarenopleidingen ontwikkelen lesmateriaal. Misschien is rondkijken en samenwerken een goede optie.
- Ter inspiratie: Tapijtproducent Interface in Scherpenzeel zet zich volledig in om een milieuherstellend bedrijf te worden. Duurzaamheid maakt deel uit van alle geledingen van het bedrijf.
- Om studenten op een positieve manier bewust te laten worden en anders te laten denken is De Verborgen Impact van Babette Porcelijn een aanbeveling.
- ‘Geef deze inspirerende workshop ook intern aan andere teams!’
Jannick en André zijn blij met de reacties en de input. ‘We zijn trots op wat we al bereikt hebben maar eigenlijk moet duurzaamheid gewoon een vast onderdeel worden van ons onderwijs, het moet normaal worden.’
[Foto: Samuel Wagner]
