Regioportret Friesland

Jongere generatie helpt door verwondering

Dit artikel is onderdeel van het Regioportret Friesland. Daarmee brengen we in beeld hoe onderwijsinstellingen, bedrijven en overheden in de regio Friesland samenwerken aan ‘circular skills’: de vaardigheden die nodig zijn in de circulaire economie van de toekomst. Ieder artikel is geschreven vanuit een ander transitie-perspectief, welke allemaal nodig zijn voor diepgaande verandering. Dit artikel (3/3) biedt het macro-perspectief: de koers voor brede welvaart.

Artikel 1/3 Artikel 2/3

Brede welvaart doe je samen. Hoe kijken de Friese beleidsmakers daar tegenaan? Met die insteek gaan Erica Schaper, Evert Jan van Nijen, Heleentje Swart, Sander Bos en Siem Johannes Hoekstra in gesprek. Het is een interessante samenkomst van gesprekspartners. Overheid, bedrijfsleven en onderwijs – de triple helix – zitten aan tafel. En net als de vorige twee gesprekken schuift er ook een jongere aan, ditmaal een student van Van Hall Larenstein. “Om in 2025 de meest circulaire regio in Europa te zijn en in 2030 de circulaire Rijksdoelen te realiseren moeten we als regio goed samenwerken.”

De ambitie van Vereniging Circulair Friesland is duidelijk. “Onderwijs is cruciaal voor de transitie”, vervolgt Evert Jan van Nijen, directeur van de vereniging, zijn verhaal. “Studenten van nu runnen over 10-15 jaar het land. En daarnaast kunnen studenten overheden en bedrijfsleven helpen om de transitie vandaag de dag te versnellen.”

Sander Bos, strategisch adviseur Circulaire Economie en Europese Zaken bij provincie Fryslân, beaamt de toevoegde waarde van de samenwerking met studenten. “Wat ons als mensen onderscheidt van andere wezens is dat we ons kunnen verwonderen en naar de toekomst kunnen kijken met de vraag hoe we die kunnen vormen. De een kan het beter dan de ander. Als overheid hebben we met allerlei belangen te maken. Daarom is het zeker ook voor ons soms lastig om je te verwonderen en je af te vragen ‘waar willen we naartoe met elkaar’. Het is zo belangrijk om met studenten te werken om die inspiratie, verwondering en energie te houden.”

Praktijkgerichte vraagstukken creëren bewustzijn

Student Siem Johannes Hoekstra (Bedrijfskunde en Agribusiness op Van Hall Larenstein) heeft net de module Supply chain management afgerond. “Met 3 andere studenten hebben we gekeken naar de lisdodde-waardeketen. Hoe zit die in elkaar? We hebben in kaart gebracht welke ecosysteemdiensten deze plant voor veenweidegebieden levert, welke uitdagingen er in de waardeketen zijn, hoe die verholpen kunnen worden en welke andere producten je naast het bekende isolatiemateriaal van lisdodde kunt maken.”

Erica Schaper, voorzitter College van Bestuur bij NHL Stenden Hogeschool, is benieuwd wat Siem Johannes ervan geleerd heeft. “Het was heel leerzaam om te ontdekken hoe zo’n circulaire keten eruit kan zien. Veel bedrijven denken nog lineair. Daarom is een groot deel van de vraagstukken in onze opleiding ook lineair. Mooi om te zien dat het op een andere manier kan”, antwoordt hij. “Het circulaire stuk had nooit eerder mijn aandacht getrokken. Maar ik ben er van overtuigd geraakt dat we die kant opgaan en dat we allemaal ons steentje bij kunnen dragen richting een circulaire economie.”

“Dit is een prachtig voorbeeld van het belang om jonge mensen in aanraking te brengen met circulariteit”, reageert Erica. “Binnen NHL Stenden werken we met design based education. Hierbij proberen we studenten zoveel mogelijk met echte vraagstukken te laten werken. Voor een deel circulaire vraagstukken, maar ook als het gaat om brede welvaart. We willen studenten meegeven dat het om meer gaat dan alleen economische principes. Welzijn speelt ook een rol. Dat past als een jas bij ons, maar ook bij de regio.”

De cirkel van doen, vertellen en leren
Net als NHL Stenden Hogeschool en Van Hall Larenstein is ook Provincie Fryslân lid van Vereniging Circulair Friesland. De vereniging ontstond nog voordat er beleid was rondom circulariteit. “Uiteindelijk is er wel een beleid gekomen op basis van drie pijlers. Pijler 1 is doen. Denk hierbij aan ondernemers ondersteunen in de transitie. Pijler 2 gaat over vertellen. Het is belangrijk om ons verhaal te vertellen zodat je meer mensen in de regio meekrijgt. Pijler 3 is leren. Het zijn geen losse pijlers, ze hebben elkaar nodig om succesvol te zijn. Hoe geven we dat met elkaar vorm?”, vraagt Sander zich af. “Vanuit de overheid kunnen we bewegingen die ontstaan een klein zetje geven. Ondersteunen om te pionieren. Het is voor ons heel belangrijk om op die manier samen te werken met onderwijs en bedrijfsleven. Het is een proces waarin we moeten blijven investeren.”

Daar is Erica het mee eens: “Circulair leren blijft maar doorgaan. Naast de verwondering, zijn de korte lijnen die we hier in Friesland hebben – tussen overheid, onderwijsinstellingen en bedrijfsleven – daarbij van groot belang. Dat moeten we in gang houden. Zo kunnen we niet alleen kennis bijbrengen, maar leren we ook verder door te ontwikkelen.”

Waar staat de regio in 2050?
Evert Jan kijkt liever naar een stip op de horizon die dichterbij ligt. “De komende 5 jaar is een hele belangrijke en interessante periode. Dan moeten we die samenwerking in de regio nog verder handen en voeten geven. Je wilt eigenlijk dat die samenwerking zo optimaal is, dat het onderwijs niet meer die vertraging heeft in het curriculum. Maar dat je als onderwijsinstelling altijd bij bent. Of sterker nog: vooroploopt als het gaat om circulair denken.” Sander is het hier helemaal mee eens. “Laat de punten waar je al op samenwerkt de vehicles zijn om verder aan te werken. Zorg dat waar al energie zit, sterker wordt.”

Houd het regionaal
Heleentje is benieuwd wat er volgens Siem Johannes nodig is vanuit school om de spark bij studenten te brengen. “Ik merk nog wel weerstand bij andere studenten. We komen uit een lineair ingerichte wereld.”, geeft Siem Johannes aan. “Persoonlijk zit mijn belang erin dat ik het gevoel heb dat het nut heeft. Ontbossing is een interessant onderwerp, maar dat speelt hier niet. Vraagstukken in het onderwijs moeten daarom meer regionaal zijn. Daar heb je affiniteit mee, waardoor het kwartje eerder valt.”

Auteur: Yael Water
Fotografie: Bart Lindenhovius

Meer weten over het opleiden voor een inclusieve, duurzame toekomst?
Sustainability Skills

Sander BosSander Bos
Sander is strategisch adviseur Circulaire Economie en Europese Zaken bij provincie Fryslân. Door verschillende belangen waar de overheid mee te maken krijgt is het soms lastig om je te verwonderen en je af te vragen ‘waar willen we naartoe met elkaar’. Hij pleit ervoor om met studenten te werken om inspiratie, verwondering en energie te houden.

 

 

Siem Johannes Hoekstra

Siem Johannes Hoekstra
Siem is student aan Van Hall Larenstein. Hier studeert hij Bedrijfskunde en Agribusiness. Hij ziet nieuwe kansen in de samenwerking tussen onderwijslagen om op lokaal niveau creatieve oplossingen te bedenken.

 

 

 

Erica SchaperErica Schaper
Erica is de voorzitter can het College van Bestuur van NHL Stenden Hogeschool. Veranderingsprocessen inspireren haar. Zij krijgt mensen in beweging door met hen nieuw perspectief te creëren en hen te verleiden daar een bijdrage aan te leveren.

 

 

Evert Jan van Nijen

Evert-Jan van Nijen
Evert-Jan is directeur van Vereniging Circulair Friesland. De ambitie? In 2025 de meest circulaire regio van Europa worden en een voorbeeld zijn voor de volgende generatie. Hierin kunnen studenten, overheden en bedrijfsleven elkaar helpen om de transitie te versnellen.

    Deel deze pagina:

    Meer nieuws