De kracht van samenwerking
Simone Fredriksz (bestuurder Albeda), die het symposium samen met Giuseppe van der Helm (directeur van Leren voor Morgen) opende, benadrukte de noodzaak van moed en plezier bij het aanpakken van de grote uitdagingen van deze tijd. “Het is leuk om te werken aan de moeilijke opgaves die we hebben. Deze boodschap was niet alleen de rode draad van de dag, maar ook een kernprincipe van de SustainaBul: samenwerken maakt zelfs de grootste uitdagingen behapbaar.
Leren door te experimenteren
Keynote-sprekers Maurijn Odé en Menno Wierdsma inspireerden de zaal met hun visie op onderzoekend werken als basis voor duurzaam onderwijs. “Duurzaamheid is nooit af,” stelden zij, en dat betekent een transitie naar een andere manier van leren en werken. Ze benadrukten het belang van zachte KPI’s en soft skills, die juist cruciaal blijken in het omgaan met de onzekerheden en chaos die bij transities horen.
Studenten als drijvende kracht
Studenten speelden een sleutelrol tijdens het symposium. Ze serveerden niet alleen een vegan lunch en presenteerden een duurzame modeshow, maar namen ook het podium voor de uitreiking van de SustainaBul MBO. Oud Albeda student Lavita Werner bracht een indrukwekkend zelfgeschreven lied ten gehore over een leefbare wereld, een krachtig pleidooi voor duurzaamheid.
Ilse van ’t Hazeveld en Eren Yeniyayla, beiden actief in de Green Office van ROC van Amsterdam-Flevoland, stonden symbool voor de kracht van studenten om verandering binnen hun instellingen te realiseren. Daarnaast benadrukte de vicevoorzitter van JOBmbo in zijn speech het belang van het actief betrekken van studenten bij het verduurzamen van opleidingen én de school als geheel. “Wij spelen een grote rol in de verduurzaming van onze samenleving, dus leer ons niet alleen over duurzaamheid, maar laat ons ook meedoen en kritisch kijken naar duurzame mogelijkheden in ons beroepsveld.” Zoals een van de aanwezige studenten zei: “Wij zijn niet alleen de toekomst, we zijn ook het heden. Wij willen nú verschil maken.”
Hoopvolle stappen in duurzaamheid
Duurzaamheid versterken in het mbo vraagt om een integrale benadering, zoals de Whole School Approach. Deze benadering integreert duurzaamheid in alle facetten van een onderwijsinstelling: van curricula en bedrijfsvoering tot samenwerking met bedrijven en de lokale gemeenschap.
Curriculumveranderingen hebben alleen effect als docenten hierin worden meegenomen, bedrijven in de omgeving worden betrokken bij innovatieve oplossingen, en scholen duurzaamheid zichtbaar maken in hun eigen bedrijfsvoering. Personeel heeft daarnaast bestuurlijke steun en een heldere visie nodig om echt stappen te zetten.
Tijdens de workshops kwamen concrete inzichten naar voren:
- Betrek studenten actief: Initiatieven zoals peer-to-peer learning en challenge-based learning maken studenten niet alleen kennisrijker, maar ook emotioneel betrokken bij duurzame thema’s. Dit helpt hen om niet alleen te leren over duurzaamheid, maar ook actief bij te dragen, zowel binnen de school als in hun toekomstige beroep.
- Ondersteun docenten en koplopers: Ruimte en eigenaarschap zijn essentieel om duurzaam onderwijs te verweven in bestaande curricula. Faciliteer bevlogen collega’s door tijd en middelen vrij te maken om hun ideeën om te zetten in praktijk.
- Overbrug de kloof tussen beleid en praktijk: Samenwerking tussen management en werkvloer kan worden verbeterd door wederzijds begrip en betrokkenheid. Hierbij kunnen lokale behoeften en praktische vragen van bedrijven als uitgangspunt dienen.
- Flexibiliteit én continuïteit: Samenwerkingen met externe partijen vragen om een balans tussen wendbaarheid en langdurige afspraken. Investeer in relaties, stel gezamenlijke doelen, en reflecteer regelmatig op de voortgang.
De workshops benadrukten dat duurzaamheid niet alleen om kennis en vaardigheden gaat, maar ook om het creëren van emotionele betrokkenheid bij studenten en medewerkers. Door breed samen te werken en iedereen een actieve rol te geven, kunnen mbo-instellingen niet alleen intern verduurzamen, maar ook regionale impact maken.
SustainaBul MBO: een moment van groei en ontwikkeling
De SustainaBul MBO is een jaarlijkse benchmark die mbo-instellingen ondersteunt bij hun ontwikkeling op het gebied van duurzaamheid. Door deelname krijgen scholen inzicht in hun sterke punten en verbeterpunten, wat hen helpt om gericht en praktisch vooruitgang te boeken. Giuseppe van der Helm, directeur van Leren voor Morgen, benadrukte tijdens het symposium: “Het draait niet om winnen, maar om blijven groeien en leren van elkaar.”
Dit jaar werd Albeda opnieuw uitgeroepen tot koploper, een erkenning voor hun heldere visie en strategie op duurzaamheid. Tegelijkertijd liet de benchmark zien waar voor andere instellingen – en ook voor Albeda – nog kansen liggen: de integratie van duurzaamheid in stages en didactiek vraagt om gerichte actie.
Een belangrijke les uit de SustainaBul is dat duurzaamheid niet alleen om curricula draait. Ook de verbinding met bedrijfsvoering en praktijkgericht onderwijs speelt een cruciale rol. Zo scoren mbo-instellingen goed op duurzame huisvesting, maar thema’s zoals biodiversiteit en samenwerking met het bedrijfsleven blijven achter. Dit onderstreept de noodzaak van een brede, integrale aanpak.
De SustainaBul biedt mbo-instellingen daarmee niet alleen een spiegel, maar ook inspiratie en handvatten om stappen te blijven zetten naar een duurzamere toekomst.
Reflectie en vooruitkijken
Het symposium toonde aan dat het mbo een cruciale rol speelt in de transitie naar een duurzame toekomst. De inzet van studenten, de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven en de bereidheid om te experimenteren geven reden tot hoop. Zoals een deelnemer opmerkte: “Soms voelt het alsof je niet vooruitkomt, maar als je terugkijkt, zie je hoeveel er al is bereikt.”
Met dit soort bijeenkomsten en initiatieven wordt niet alleen gewerkt aan een duurzamer mbo, maar ook aan duurzaamheid in beroepen én een duurzame samenleving. Samen zetten we de volgende stap.
Doe mee aan de duurzame beweging in het mbo
Wil je zelf aan de slag met duurzaamheid in het mbo? We bieden je drie manieren om verder te bouwen:
- Meedoen aan de SustainaBul MBO
Ontdek hoe jouw instelling kan groeien op het gebied van duurzaamheid en leer van andere scholen.
- Sluit je aan bij ons netwerk
Word lid van Coöperatie Leren voor Morgen of sluit je aan bij het MBO voor Morgen netwerk. Samen versterken we duurzaam onderwijs.
- Presentaties opvragen
Benieuwd naar de keynote van het symposium of de inzichten uit de workshops? Vraag de presentaties op. Mail naar amber@lerenvoormorgen.org
🎥 gemaakt door Kalynda Haaf
📸 gemaakt door Wouter van Leeuwen
