Op een zonnige dinsdag in juli sprak Leren voor Morgen met Marco van der Sar en Lotte van Rijn, beiden deelnemers van het programma Toekomstmakers en Raffi Balder, mede-organisator van het initiatief. We ontmoetten elkaar in het World Horti Center in Naaldwijk. Het epicentrum waar ondernemers, onderwijs, onderzoek en overheid samen innoveren, verbinden, inspireren en kennis delen. Onder het genot van een kop koffie en een glas water spraken we hen over waarom zij aan het programma meedoen en wat het hen brengt. Ook raakten we in gesprek over de rol van de glastuinbouw binnen de Nederlandse en wereldwijde maatschappij en hoe belangrijk het is om het juiste verhaal te vertellen.
Samenwerken en verbinden voor de toekomst
De deelnemers van het programma zijn bewust gevraagd. Raffi Balder, werkzaam bij HortiHeroes legt uit waarom. ‘We wilden een vrij brede groep (telers, toeleveranciers etc.) gelijkgestemden met invloed samenbrengen en daarom zijn we mensen direct gaan benaderen.’ Lotte van Rijn, algemeen directeur bij tuinbouwtechniek bedrijf Certhon, werd gevraagd om mee te doen. ‘Het was niet dat ik altijd al dacht: dit wil ik.’ Maar toen HortiHeroes mij benaderde heb ik geen moment getwijfeld. Door samen met de andere deelnemers het gesprek aan te gaan heb ik zoveel kennis en nieuwe ideeën opgedaan. Er zit echt veel energie in de sector en dankzij de groep weet ik nu dat ik niet alleen ben’, aldus Lotte. Marco van der Sar is onder andere bestuursvoorzitter bij Milieu Project Sierteelt (MPS) en Bloemenbureau Holland (BBH). MPS zet zich in voor het bevorderen van de milieu- en sociale prestaties van producenten in voornamelijk de sierteelt. Vanuit zijn rol bij MPS zit Marco dus al diep in de materie. Echter heeft zijn deelname aan toekomstmakers hem veel gebracht. Marco: ‘Ik verbaas me oprecht positief over hoeveel initiatief er al is vanuit verschillende fronten op diverse onderwerpen met als doel een beter en eerlijk verhaal in de tuinbouw. Er is veel versnippering en met 24.000 bedrijven in de sector is de opdracht gigantisch. Maar juist door de verbinding te leggen op persoonlijk niveau, kun je de nodige versnelling inzetten en voelt het als een gezamenlijk doel.’ Lotte vult nog aan: ‘Iedereen in de glastuinbouw heeft dagelijks met duurzaamheid en ontwikkeling te maken. Toekomstmakers is daarmee niet iets wat ons aan het werk heeft gezet, maar zorgt wel voor een hele waardevolle verbinding met elkaar. Het programma brengt mij inspiratie, inzichten en de kans om grote vraagstukken samen aan te vliegen.’
Het nieuwe verhaal
De glastuinbouw kent veel harde werkers, maar weinig echte vertellers. Wat gebeurt er nu zoal in al die kassen, hoe komt een paprika op je bord en waarom is groen zo goed voor je? Één van de grote uitdagingen die de sector kent is: het verhaal. Lotte: ‘De maatschappij heeft een bepaald beeld van de glastuinbouwsector. Dat het allemaal heel vervuilend is en veel energie, water en gewas kost.’ Echter is dat niet helemaal waar. Biologisch ofwel: in de volle grond verbouwen, wordt alom geprezen als het alternatief. ‘Maar daar heb je zoveel grond voor nodig dat we de toekomstige tien miljard monden nooit kunnen voeden’, aldus Marco. Lotte: ‘Ons doel als kassenbouwer is om de kassen zo te bouwen dat je met zo min mogelijk chemie, energie en water een heel gecontroleerde omgeving kunt creëren waarin je allerlei gezonde gewassen kunt telen. Dat doen we over de hele wereld en passen de kassen aan naar de omstandigheden aldaar. Wij zijn dagelijks met duurzaamheid en goede voedselvoorziening bezig, maar niemand die het verhaal vertelt.’ En daar is het de hoogste tijd voor, zegt Marco: ‘In de traditionele kinderboeken staat de ouderwetse boerderij centraal. Met koetjes in de wei, kippen op het erf en groenten in de moestuin. Er is echter heel veel veranderd in de loop der jaren, maar het verhaal is blijven hangen in het verleden. Het is belangrijk dat we mensen vertellen hoe het echt zit en waarom de sector zo leuk en van groot belang is voor ons allemaal. Ook als het aankomt op onderwijs.’
Talent in de allerleukste sector
HortiHeroes zet zich in voor het aantrekken van talent naar de sector. Met opleidingsprogramma’s voor studenten en (young) professionals jaagt de organisatie innovatie aan in de voedsel- en sierteeltindustrie. In de programma’s die HortiHeroes aanbiedt staan de 21e eeuwse vaardigheden centraal: samenwerken, creatief denken, communiceren en probleemoplossend denken.‘Om de uitdagingen waar we voor staan aan te kunnen zijn dit essentiële vaardigheden’, aldus Raffi. Ook benadrukt ze dat je de onzekerheid van het nog niet weten echt moet omarmen. Dat kun je leren in de schoolbanken door actiegericht te werk te gaan en te doen terwijl je leert. Als het aan Marco, Lotte & Raffi ligt is de glastuinbouw de allermooiste sector waar je in kunt werken. Lotte: ‘Of je nu een studie doet richting techniek, gedragswetenschappen, robotisering, communicatie of HR, in de tuinbouw kun je altijd terecht. Wat het allermooiste is in de tuinbouw; je bent onwijs nuttig bezig. Je kunt als student en (young) professional met jouw kennis en talent bijdragen aan de grote vraagstukken in de wereld over water, energie, voeding. Dat is wat mij iedere dag drijft en wat de deelnemers van Toekomstmakers het meeste bindt; de passie voor dit mooie en belangrijke vak. De tuinbouwwereld mag dan misschien klein zijn, de industrie is enorm. En daarom des te interessanter!
Dit artikel is onderdeel van het Regioportret Westland (artikel 2/3). Daarmee brengen we in beeld hoe onderwijs en bedrijfsleven in regio Westland samenwerken aan ‘Sustainability skills’: de vaardigheden die nodig zijn in de circulaire economie van de toekomst. We hopen andere regio’s te inspireren en zo de transitie naar de circulaire economie te versnellen. Bekijk de andere regioportretten van deze regio:
Auteur: Clarisse Kers-van der Veld
Meer weten over het opleiden voor een inclusieve, duurzame toekomst?
